Zakładów tkackich (i pokrewnych) w drugiej połowie XIX wieku było kilkaset. Były, małe rzemieślnicze warsztaty, były średniej wielkości fabryki, ale byli także potentaci włókienniczy, którzy budowali wielkie zespoły fabryczne, ale i również osiedla dla swoich robotników, no i wille i pałace właścicieli (i ich rodzin).
Łódź ma swoich trzech króli – trzech króli bawełny: Ludwika Geyera, w którego Białej Fabryce znajduje się Centralne Muzeum Włókiennictwa, Izraela Poznańskiego stworzył zespół fabryk, który stworzył kompleks fabryczny przekształcony na początku XXI w. w największe w Polsce centrum handlowo-usługowo-rozrywkowe Manufaktura oraz Karola Scheiblera, który stworzył zespół fabrycznego wraz z osiedlem robotniczym Księży Młyn.
Zatrzymując się w południowej części „centrum” postanowiliśmy zwiedzać tę część miasta, a północną – w tym Manufakturę – zostawić sobie na zaś ;) Największą atrakcją Muzeum Włókiennictwa jest działająca po dziś dzień maszyna parowa – czynna od wtorku do piątku i w którąś tam sobotę miesiąca – nie trafiliśmy, zostaje na zaś…
Maszerując z Polesia w kierunku Księżego Młyna poprowadziłam naszą „grupę” trochę na około, tak aby po drodze zobaczyć kilka miejsc, które zwróciły moją uwagę, w trakcie przygotowań do wyjazd, a kilka też z nich było i dla mnie niespodzianką.
Szukając schronienia przed słońcem, kierując się na północ przeszliśmy przez Park im. ks. Poniatowskiego na terenie którego znajduje się kompleks zabudowań dawnej Wyższej Szkoły Rzemieślniczej (obecnie zespół szkół ponadgimnazjalnych), których elewacje są wykończone cegłą w charakterystycznym, miodowym kolorze.
Dalej, przy ul. Żeromskiego, znajduje się Pałac Sportu, mimo iż wybudowany w 1957 r. posiada on modernistyczną formę (projektant, Włodzimierz Prochaska, projektował w międzywojennej Gdyni).
Tuż obok Pałacu Sportu, w parku im. ks. bp. Michała Klepacza, oprócz 24 pomników przyrody (w tym dąb szypułkowy „Fabrykant„), znajdują się dwie wille z przełomu XIX i XX wieku, wybudowane dla braci Reinholda (na zdjęciu) i Józefa Richtera.
Zbyt wiele obiektów sakralnych nie miałam zaznaczonych na mapie, ale bazyliki archikatedralnej św. Stanisława Kostki nie dało się nie zauważyć.
Na przeciw archikatedry znajduje się pałac (jeden z wielu) Karola Sheiblera,
Ozdobna brama prowadząca do, obecnie ruin, jednych z wielu zakładów włókienniczych.
Zabudowania dawnej Przędzalnia Cienkoprzędna H. Grohmana.
Zespół Księży Młyn powstał w miejscu dawnej osady młyńskiej z XV wieku, a pierwsza manufaktura w tym miejscu została uruchomiona w pierwszej połowie XIX w. Kompleks należący do Karola Sheiblera zaczął się rozrastać w latach 70. XIX wieku (pierwszy jego zespół fabryczny z lat 50. XX wieku znajdował się przy dzisiejszym Placu Zwycięstwa). Do końca XIX wieku w skład kompleksu wchodziła: przędzalnie bawełny, budynki gospodarcze przędzalni, farbiarnia, wykończalnia, magazyny, zespół domów robotniczych, remiza zakładowej straży pożarnej i domy mieszkalne dla strażaków, szpital fabryczny, szkoła, konsum (sklep dla mieszkańców osiedla) i zespół pałacowy, który zajmował zięć Scheiblera, Edward Herbst. Pod koniec XIX wieku Sheibler wybudował 3. zespół – na zachód od Księżego Młyna.
Przędzalnia – główny manufaktury Karola Sheiblera – został przerobiony na lofty, znajduje się tu również hotel i inne usługi.
Na północ od przędzalni zostało ulokowane osiedle robotnicze.
Natomiast na wschód, po drugiej stronie ulicy Przędzalniczej, został wybudowany Pałac Herbsta, dla zięcia Karola Sheiblera, który po śmierci Sheiblera kierował fabryką.
W pałacu znajduje się Muzeum Sztuki, nie mniej jednak spora część pomieszczeń ukazuje wnętrza w jakich żyli Edward Herbst z żoną Matyldą. Wystrój wnętrz jest np. porównywalny z rezydencjami książąt z początku XX wieku.
Pałac był wyposażony w łazienkę. A taki dzbanek i misę chętnie bym przygarnęła ;)
Budynek stajni znajdujący się w ogrodzie Pałacu Herbsta.
Z Księżego Młyna udaliśmy się na północ, mijając kolejne domy robotnicze, w kierunku Parku Źródliska, najstarszego parku w Łodzi, przy którym znajduje się Pałac Karola Sheiblera.
Park Źródliska jest obszarowym pomnikiem przyrody, dodatkowo wpisanym do rejestru zabytków. Niektóre z dębów rosnących w parku szacuje się na wiek 300 lat.
W parku znajduje się rzeźba Wróbla Ćwirka
Na terenie parku znajduje się również palmiarnia.
W pałacu obecnie mieści się obecnie Muzeum Kinematografii,a wejścia pilnują Filemon i Bonifacy.
Pamiętacie te filmy?
Trafiliśmy na wystawę czasową poświęconą „Idzie”. Oprócz plakatów, nagród, były również materiały związane z produkcją – czyli tzw. bakstejdż :) nie sądziłam, że ta wystawa będzie aż tak ciekawa.
Jako tło dla eksponatów wystawy służyły m.in. stare kafle. A zerkając na posadzkę można było wypatrzeć, duże pomieszczenie wcześniej było kilkoma mniejszymi, a te kafle pewnie były łazienkowe. W pałacu znajduje się pierwsza w Łodzi winda.
Wszędzie koty. Tu lalki grające w filmach.
Marzy mi się mieć takie posadzki w domu ;)