Zarówno Twierdza Osowiec, jak i sam Biebrzański Park Narodowy, zasługują na poświęcenie więcej czasu niż kilkadziesiąt minut, ale jeśli podróżujemy drogą krajową nr 65 pomiędzy Białymstokiem a Ełkiem (konkretnie pomiędzy Mońkami a Grajewem) możemy trochę liznąć tematu i zrobić sobie apetyt na więcej.
Kilka słów o samej lokalizacji – Twierdza Osowiec została wybudowana nad Biebrzą, w miejscu przewężenia rozległych bagien – tutaj biegła droga łącząca Białystok z Królewcem. Wzniesiono ją pod koniec XIX wieku i składała się z Fortu I Centralnego oraz trzech mniejszych: Fortu II Zarzecznego, Fortu III Szwedzkiego oraz Fortu IV Nowego. Ciekawostką jest to, że twierdzą nigdy nigdy nie została zdobyta. Więcej informacji na temat historii twierdzy znajdziecie m.in. w Wikipedii.
Fort I (znajduje się na terenie jednostki wojskowej) można zwiedzać od pn do pt od 8-15, wiecej szczegółów znajdziecie tutaj. Fort III również znajduje się na ternie jednostki, lecz nie jest on udostępniony dla zwiedzających. Fort II został wysadzony przez Rosjan w czasie ewakuacji w 1915 r. (ruiny są niezabezpieczone, dziura w płocie jest, a tablica „wstęp wzbroniony” jest tak zarośnięty krzakami, że jej nie widać…). Natomiast wokół Fortu IV znajduje się ścieżka edukacyjna (wg informacji przejście trwa ok. 2,5 h).
Dla terenu objętego granicami Biebrzeńskiego Parku Narodowego charakterystyczne są zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne. Na Bagnach Biebrzańskich gniazduje wiele gatunków ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Więcej informacji tutaj.
Należy pamiętać, że wstęp na szlaki na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego jest płatny. Bilety można kupić m.in. Na stronie biebrza.eparki.pl, w punkcie informacyjnym parku w Twiedzy Osowiec.
Screen z maps.google.com
Proponowany parking znajduje się przy drodze krajowej nr 65, przy moście nad Kanałem Rudzkim od strony Grajewa. Z tego parkingu po przejściu przez tory (uwaga na pociągi!) oraz kładką nad kanałem dochodzimy do wieży widokowej. Obok wieży znajduje się pozostałość po tradytorze artyleryjskim (wysadzony i odwrócony do góry dnem).
Widok z wieży widokowej z pozostałościami tradytora w kadrze.
Gdy przejdziemy na drugą stronę drogi DK 65 (uwaga na samochody), po przejściu nad kanałem Rudzkim, od skrzyżowania z lokalną drogą biegnącą na północ (w kierunki Fortu II) odbiega drewniana kładka. Prowadzi ona pośród bagnistego terenu do drugiej wieży widokowej (odległość ok. 1 km), a wzdłuż niej ustawione są tablice ścieżki edukacyjnej opisujące okoliczną florę i faunę.
Wieża widokowa na końcu ścieżki edukacyjnej
Kładka prowadząca wzdłuż bagien
Za wieżą, po drugiej stronie drogi znajdują się ruiny Fortu II Zarzecznego. W sąsiedztwie łuku drogi znajduje się ziemisty plac, na którym również możemy zostawić samochód, jeśli chcemy zobaczyć tylko fort i ewentualnie do drugiej wieży dostać się „od tyłu”.
Zarośnięte ruiny Fortu II Zarzecznego Twierdzy Osowiec